Hoe representatief is de tweede kamer?
Op 29 oktober is het weer zo ver: de Tweede Kamerverkiezingen. Hierbij kunnen de burgers in ons land rechtstreeks kiezen voor de mensen die hen mogen vertegenwoordigen bij het maken van wetsvoorstellen en moties. We mogen dus stemmen op onze volksvertegenwoordigers. Maar komt deze vertegenwoordiging in de Tweede Kamer wel overeen met hoe de samenleving eruitziet? Hoe representatief is de huidige Tweede Kamer?
Provincies
Den Haag, waar de Tweede Kamer zich bevindt, ligt natuurlijk in de Randstad. Maar Kamerleden wonen niet altijd in Den Haag en omstreken. Wat we hierbij kunnen zien, is dat Utrecht, Zuid-Holland en in mindere mate ook Noord-Holland, oververtegenwoordigd zijn in de Tweede Kamer. Dit zijn de provincies waar de randstad in ligt. Noord-Brabant en Gelderland zijn juist relatief ondervertegenwoordigd.
Leeftijd
Wat betreft leeftijd, is de Tweede Kamer sterk oververtegenwoordigd door de leeftijdsgroepen 40-49 en 50-59. We zien dat met name de jongvolwassenen, dat wil zeggen de leeftijdsgroep 20-29, enorm ondervertegenwoordigd zijn. We zien ook een ondervertegenwoordiging in de oudste en de jongste leeftijdsgroepen, maar dit laatste is te verklaren door het feit dat je meerderjarig moet zijn om je kandidaat te stellen voor een politieke partij.
Gender
Vrouwen zijn ondervertegenwoordigd in de Tweede Kamer. In Nederland is ongeveer 49,8% van de inwoners man, en 50,2% vrouw; dit zou zich vertalen naar 75 zetels per gender. In de tweede kamer is echter slechts 36,7% vrouw, 62,7% man en daarnaast is 0,7% non-binair, wat zich vertaalt naar 55 zetels voor vrouwen, 94 zetels voor mannen en één zetel voor het non-binaire kamerlid Ines Kostić. Hierbij wordt geen rekening gehouden met mogelijk non-binaire burgers, de statistieken zijn daar nog niet duidelijk over.
‘We zien dat er allerlei barrières zijn voor vrouwen om de politiek in te gaan, en ook om in de politiek te blijven,’ vertelt Zahra Runderkamp, politicoloog, onderzoeker en werkzaam bij Stem Op Een Vrouw, een stichting die zich inzet voor meer vrouwen in de politiek. Die barrières zouden bovendien al vroeg beginnen. ‘Bijvoorbeeld dat jonge meiden nog steeds bewust en onbewust in verband worden gebracht met het privédomein, het huishouden, kinderen. Voor jongens is dat veel meer het publieke domein. Dat soort stereotypes werken nog steeds veel door.’
Waarom is representatie belangrijk in de Tweede Kamer?
‘Het is belangrijk dat er voldoende rolmodellen zijn, die ook heel zichtbaar zijn voor jonge meiden. We weten uit onderzoek dat dat heel belangrijk is, dat meiden zich kunnen herkennen in de politiek en mensen zien die op hen lijken,’ vertelt Runderkamp, ‘We weten ook dat vrouwen hele andere punten en ervaringen inbrengen in de politiek, die heel waardevol zijn om iedereen in de bevolking te vertegenwoordigen. Dus het is eigenlijk inhoudelijk, maar ook symbolisch heel belangrijk.’
Het is, volgens Runderkamp, belangrijk dat de Tweede Kamer representatief is voor de samenleving. ‘Juist de politiek, natuurlijk. Die zijn er voor ons allemaal, dus ik denk dat het wat dat betreft een logisch gevolg zou zijn dat er genoeg verschillende ervaringen en profielen bij betrokken zijn,’ aldus Runderkamp.
Dataverantwoording
Dit artikel is geschreven op basis van een dataset van het centraal bureau voor de statistiek. Dat is vergeleken met een zelf samengestelde dataset op basis van de Tweede Kamerleden in oktober 2025, afkomstig van deze pagina. De visualisaties zijn op basis van procenten van het totaal. In het geval van de visualisatie omtrent gender, is het bovendien vergeleken met het aantal zetels om dit concreter te visualiseren. U kunt de volledige, gecombineerde dataset via deze link bekijken.
Origineel gepubliceerd op 27 oktober 2025.
